امامت و ولایت فقیه از اعتقادات و بحث کلامی هستند که باید با ادله محکم و
برهان عقلی و نقلی مبتنی بر عقل ثابت شوند، همچنان که نبوت مساله ای
اعتقادی است که باید با برهان و استدلال عقلی ثابت شود . نقل در این موارد
یا خود برهانی است یا از باب تایید است.
پرداختن به مبحث مناقب و فضایل امیرالمؤمنین علی علیه السلام از این رو اهمیت دارد که آدمی را به پیروی و اطاعت از چنین شخصیت والا و ممتازی برمی انگیزاند، چرا که هر فطرت پاکی خواهان فضیلت و دوستدار حقیقت است. کسی را که دارای فضیلت و کمال باشد، بر هر کس دیگری که از فضیلت تهی است، ترجیح می دهد. اگر فردی را همواره بر مدار حق ببیند و حق را نیز بر مدار او بیابد، سر به آستانش می ساید و دل و دین به او می سپارد و پیروی او را بر می گزیند تا رنگی و نشانی از او گیرد. خداوند در قرآن می فرماید:
... أفَمَنْ یهْدی اِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ اَنْ یتَّبَعَ اَمَّنْ لایهِدّی اِلا اَنْ یهْدی فَما لَکُمْ کَیفَ تَحْکُموُنَ.
آیا آن کسی که به سوی حق هدایت می کند سزاوارتر است پیروی شود، یا آنکه خود راه یافته نیست و راه را نمی یابد مگر آنکه راهنمایی و هدایت گردد؟ پس شما را چه می شود؟ (که حقیقتی به این روشنی را در نمی یابید)، چگونه داوری می کنید؟
مسلماً فردی که راه یافته و هدایت شده است، برای پیروی و اطاعت سزاوارتر و شایسته تر از کسی است که بهره ای از کمال ندارد و خود نیازمند هدایت و راهنمایی است.
